Kedilerde birincil akciğer kanseri, nadir görülen ancak ciddi sonuçlar doğurabilen bir hastalıktır. Bu tanı konulduğunda, hem kedi sahiplerinin hem de veteriner hekimlerin dikkatle yaklaşması gerekir. Özellikle ileri yaştaki kedilerde daha sık görülen bu kanser türü, genellikle yavaş ve sinsi bir şekilde ilerler.

Hastalığın dikkat çekici özelliklerinden biri, kökeni akciğerler olmasına rağmen belirtilerini bazen vücudun beklenmedik bölgelerinde göstermesidir. Bu durum, teşhis sürecini zorlaştırabilir ve asıl sağlık sorununun başlangıçta fark edilmemesine neden olabilir.

Kedilerde Akciğer Kanseri Nedir?

Kedilerde birincil akciğer kanseri, akciğerlerin kendi dokusunu oluşturan hücrelerden gelişen kötü huylu bir tümör türüdür. Bu kanser, doğrudan akciğerlerin solunum yolları veya hava keseciklerinde ortaya çıkar. Evcil hayvanlarda nadir görülmekle birlikte, genellikle ileri yaştaki kedilerde teşhis edilir. Bu nedenle, çoğu zaman yaşlılıkla ilişkili bir hastalık olarak değerlendirilir.

“Birincil” (primer) ifadesi, kanserin kedilerde cilt kanseri gibi başka bir organdan akciğere yayılmadığını (metastaz yapmadığını), doğrudan akciğer dokusunda başladığını belirtir.Yani bu hastalık, metastaz sonucu oluşmaz. Kökeni akciğerin kendi hücreleridir.

Veteriner patologlar, tümör hücrelerinin mikroskop altındaki yapısına göre bu kanseri farklı alt tiplerde sınıflandırır. En sık karşılaşılan tür, salgı bezi benzeri yapılar oluşturan adenokarsinomdur. Bunun dışında, hem salgı bezi hem de yassı hücre özellikleri taşıyan adenoskuamöz karsinom gibi daha karmaşık türler de görülebilir.

Hastalığın tehlikesi, tümörün yalnızca akciğer dokusunda büyümekle kalmayıp, vücudun diğer bölgelerine de yayılma (metastaz yapma) olasılığının yüksek olmasından kaynaklanır. Bu durum, erken teşhis ve doğru tedavi planlamasının önemini artırır.

Kedilerde Akciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Kedilerde akciğer kanseri, solunum sistemi başta olmak üzere vücudun genelini etkileyen çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtilerin bir veya birkaçının aynı anda görülmesi, altta yatan ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir.

Akciğer Kanseri Kedilerde Sık Görülen Belirtiler:

  • Halsizlik ve uyuşukluk
  • Kilo kaybı
  • Hırıltılı solunum
  • Öksürük
  • Nefes darlığı
  • İştahsızlık
  • Kusma
  • İshal
  • Hızlı nefes alıp verme
  • Denge ve koordinasyon bozukluğu (ataksi)
  • Öksürükle kan gelmesi
  • Topallık

ℹ️ Topallık (Feline lung-digit syndrome: Akciğerdeki tümör hücrelerinin kan dolaşımıyla parmaklara yayılması sonucu oluşan nadir bir durum).

Ne Zaman Veteriner Hekim Desteği Almalısınız?

Kedilerde akciğer kanseri teşhis edildiğinde, vakaların büyük bir bölümünde (%56 ila %80 oranında) hastalık zaten akciğer dışına yayılmış olur. Bu durum, kanserin genellikle sinsi bir şekilde ilerlediğini ve belirtiler fark edildiğinde çoğu zaman ileri bir evreye ulaşmış olabileceğini gösterir. Bu nedenle, “bekleyip görme” yaklaşımı önemli bir zaman kaybına yol açabilir ve tedavi şansını azaltabilir.

Kedinizde olağandışı belirtiler gözlemlendiğinde, gecikmeden veteriner hekime başvurmak büyük önem taşır. Özellikle 10 yaş ve üzerindeki kedilerde bu belirtiler ciddiye alınmalıdır. Şikayetler hafif görünse bile, altta yatan nedenin uzman bir veteriner tarafından araştırılması, erken teşhis ve etkili tedavi açısından hayati öneme sahiptir.

Kedilerde Akciğer Kanseri Teşhisi Nasıl Konulur?

Kedilerde akciğer kanseri teşhisi, genellikle fiziki muayene ile başlar ve kesin tanıya ulaşmak için bir dizi ileri testin uygulanmasını gerektirir. Bu süreçte amaç, hem hastalığın varlığını doğrulamak hem de yayılım derecesini belirlemektir.

Görüntüleme Yöntemleri

Teşhis sürecinin ilk adımı, akciğerlerde kitle veya anormal doku görünümlerini tespit etmektir. Bunun için genellikle göğüs röntgeni çekilir. Eğer daha ayrıntılı bir değerlendirme gerekiyorsa, Bilgisayarlı Tomografi (BT) kullanılarak lezyonun konumu ve boyutu daha net şekilde incelenir.

Biyopsi

Görüntüleme testlerinde şüpheli bir kitle saptandığında, bu dokunun kanserli olup olmadığını belirlemek için biyopsi yapılır. Alınan doku örneği, patolog tarafından histopatolojik inceleme ile değerlendirilir. Bu adım, hastalığın kesin tanısını koymak açısından en kritik aşamadır.

Yayılımın (Metastazın) Değerlendirilmesi

Tanı doğrulandıktan sonra, veteriner hekim hastalığın vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını belirlemek için ek testler önerebilir. Bu testler arasında karın ultrasonu, ek röntgen çekimleri veya gerekirse kan tahlilleri yer alabilir. Bu incelemeler, tedavi planının doğru şekilde oluşturulmasını sağlar.

Kedilerde Akciğer Kanseri Tedavisi

Kedilerde akciğer kanseri tedavisi, kedinizin yaşam kalitesini korumayı ve mümkün olan en iyi sonucu elde etmeyi hedefler. Bu süreçte tedavi planı, veteriner hekiminizle birlikte değerlendirilir ve karar, kedinizin genel sağlık durumu ile yaşam kalitesi göz önünde bulundurularak ortak şekilde verilir.

  • Cerrahi Müdahale: Hastalığın başka organlara yayılmadığı (metastaz yapmadığı) ve tümörün konumu itibarıyla ulaşılabilir olduğu vakalarda, cerrahi müdahale birincil tedavi seçeneğidir. 
  • Kemoterapi ve Destekleyici Bakım: Cerrahi müdahalenin uygun olmadığı veya kanserin yayıldığı durumlarda, tedavi seçenekleri hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve semptomları kontrol altına almaya odaklanır.

Veteriner hekiminiz, yapılan tüm tetkikler sonucunda en uygun tedavi planını sizinle paylaşacaktır.

Kaynaklar

D’Costa, S., et al. (2012). Morphologic and Molecular Analysis of 39 Spontaneous Feline Pulmonary Carcinomas. Veterinary Pathology.

Santos, I. R., et al. (2023). Feline pulmonary carcinoma: Gross, histological, metastatic, and immunohistochemical aspects. Veterinary Pathology.