Evcil hayvanlarda görülebilecek hastalık türleri için önemli tedbirler alınmalıdır. Yaşanabilecek evcil hayvanlarda kene sorunu hayvanların sağlığını ciddi oranda tehdit edebiliyor ve hayvanlardan insanlara geçebilecek hastalıklara neden olabiliyor. Kene, örümcekgillerden kan emici parazit türlerinden birisidir.
Genellikle, nemli bölgelerde, otlak ve çalılıklarda ve orman kenarlarında yaşarlar. Evcil hayvanlara tutunan ve kan emerek yaşayan keneler, çeşitli hastalıkların taşınmasına ve bulaşmasına neden olurlar.
Farklı türleri bulunan keneler, hem evcil hem de yabani hayvanlarda görülebiliyor. Kene sorunu yaşanmaması için özellikle, dışarı gezilerinden sonra evcil hayvanların vücutları kontrol edilmeli, kene varlığı görüldüğünde, veterinere gösterilmelidir.
Evcil Hayvanlara Kene Nasıl Bulaşır?
Kene türleri, açık alanlarda, ot ve çalılar arasında yaşar. Evcil hayvanlar, park ve bahçede yürüyüş ve oynama sırasında kene kapabiliyor.
Evcil hayvanların kene bulaşmasının nedenleri genelde şunlardır;
- Kırsal alanlarda, bahçe ve parklarda yürüyüş sırasında,
- Kene bulunan alanlarda yatma ve dinlenme,
- Diğer hayvanlarla temas ve o hayvanlarda bulunan kenenin geçmesi,
- Eve dışarıdan getirilen eşyalar arasında kene olması,
Bu ihtimalleri göz önünde bulunduranlar, evcil hayvanlarını kenelere karşı koruma önlemini alabilecektir. Evde besleyeceğiniz hayvanların kullanacağı tüm gıda ve eşyaları kullanmaya başlamadan önce kontrol etmek önemlidir. Dışarı gezilerinden sonra da hayvanların tüyleri arası elle ve gözle kontrol edilmeli, veteriner tavsiyelerine uyulmalıdır.
Evcil Hayvanlarda Görülen Kene Türleri
Dünya genelinde çok fazla kene türü olduğu biliniyor.
Türkiye coğrafyasında bulunan ve evcil hayvanları, sağlıklarını tehdit eden kene türlerinin başında şunlar geliyor;
- Orman kenesi (Ixodes ricinus),
- Kahverengi köpek kenesi (Rhipicephalus sanguineus),
- Çayırlık kenesi (Dermacentor marginatus),
Farklı alanlarda farklı kene türleri ile karşılaşmak mümkündür. Kene türlerinin geneli, daha çok ilkbahar ve yaz aylarında aktif oluyor, evcil ya da yabani hayvanlara, hatta insanlara bile bulaşabiliyor. Hastalık taşıyıcı etkilerinden dolayı, tüm canlıların sağlıklarını tehdit edebiliyor. Evcil hayvanlarla birlikte hayvan sahipleri de kendi sağlıklarını düşünmeli ve dış ortamlarda bulundukları zaman, keneler karşı önlemler almaya çalışmalıdır.
Evcil Hayvanlarda Kene Isırığı Belirtileri
Evcil hayvanlara kene bulaştığı zaman ilk başlarda herhangi bir belirti göstermeyecektir. Keneler, evcil hayvanların derilerine yapıştıklarında, herhangi bir ağrıya neden olmaz ve kontrol edilmedikçe fark edilmez.
Evcil hayvanlarını ya da kendi vücutlarını kontrol edenler, kene ısırığını şu belirtiler ile anlayabilir;
- Ciltte şişlik, kızarıklık ve yara oluşması,
- Sürekli kaşınma,
- Huzursuzluk,
- Yüksek ateş,
- İştah kaybı ve halsizlik,
- İshal ya da kusma,
- Koordinasyon bozukluğu,
- Kas titremeleri,
İleri seviye vakalarda, kas titremesi, kusma, koordinasyon bozukluğu gibi belirtiler kendisini gösterir. Ciltte kızarıklık gibi sorunlarla karşılaşanlar, kene ısırması ihtimaline karşı hemen gerekli sağlık kontrollerini yaptırmalıdır.
Evcil hayvanlarda kene ısırığı belirtileri oluştuğunda, gerekli önlemler alınmazsa, hayvanlarda ciddi sağlık sorunlarına ve hayvanlardan insanlara geçebilen çeşitli hastalıklara neden olabilecektir.
Evcil Hayvanlarda Kene Kontrolü
Sevimli dostlarımız, bizlere en yakın olan canlılardır. Kendi sağlığımız kadar onların sağlıklarını da düşünmeliyiz. Evcil hayvanları kenelere karşı koruyabilmek için gerekli kontrol yöntemlerini kullanmalı ve uygulamalıyız. Kene kontrolü için her dışarı çıkış sonrasında, ense, kulak arkası, parmak araları ve karın altı bölgeleri kontrol edilmeli, derisi düzenli bir şekilde taranmalıdır.
Keneye karşı koruyucular, veterinerler tarafından öneriliyor. Veteriner onaylı koruyucular kullanılarak, evcil hayvanlar, keneler karşı korunabilecektir. Kene koruyucusu olarak, kene tasması, spreyler, şampuanlar, spot-on damlalar, antiparazit ilaç türleri kullanılabiliyor. En önemli konulardan birisi, çevresel temizliktir.
Bahçe temizliği yapılmalı ve çimler sık sık kesilmelidir. Kene ihtimaline karşı ilaçlamalar yapılmalıdır. Evcil hayvanların temas ettiği bölgelerdeki, oyuncaklar, yatak ve battaniye türü eşyalar düzenli olarak temizlenmelidir. Düzenli veteriner kontrolleri de koruyucu önlemler arasında yer alıyor.
Evcil Hayvanlarda Kene Çıkarma
Evcil hayvanların vücuduna yapışan kenelerin nasıl çıkartılacağını bilmek önemlidir. Çıkarma işlemi sırasında kenenin baş kısmının deri altında kalması ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecektir. Elle çıkarmak tehlikeli ve risklidir.
Evcil hayvan ya da insana bulanan kenenin çıkartılabilmesi için cımbız ya da kene pensi gibi aletler kullanılmalıdır. Bu aletler, deriye yatın bölgede, dik bir şekilde kene tutularak çıkartılmasını sağlar. Kene çıkartıldıktan sonra antiseptike ile temizlenmelidir. Bu durumlarla karşılaşıldığında ve kene çıkartıldığında veterinere danışmak önemlidir.
Kenelerden Bulaşan Hastalılar
Kene ısırığı, tüm canlılarda cilt tahrişi ile birlikte ciddi enfeksiyonlara da neden olabiliyor. Kenelerden, evcil hayvanlara ve onlardan da insanlara bulaşabilecek çeşitli hastalıklar vardır.
Kenelerden bulaşabilecek hastalılara örnek olarak şunlar gösterilebilir;
- Babesiosis,
- Lyme hastalığı,
- Ehrlichiosis,
- Kırım Kongo kanamalı ateşi,
Kırsal alanlarda yaşayan ve tüm canlıları sokma ihtimali olan bazı kene türleri, insanlarda ve tüm canlılarda, kırım Kongo kanamalı ateşine neden olabiliyor ve bu hastalığın ölümcül riski diğerlerine göre daha yüksektir. Kırsal alanlarda herkesin kenelere karşı dikkatli olması gerekiyor.
Kenelerin Oluşturduğu Riskler
Evcil hayvanlar sıklıkla görülebilen kene sorunları, insanlarında risk altında olmasına neden olabiliyor. Evcil hayvanlardan insanlara kene bulaşabiliyor ve kenelerin hastalık taşıyıcı özellikleri ile insan sağlığı da risk altına girebiliyor. Kene ısırması sonucu, bağışıklığı düşük olan insanlarda ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor.
Özellikler, çocuklar ve hasta bireyler, kene sorununa karşı korunmalı ve düzenli olarak kontrol edilmelidir. Evcil hayvanlarda düzenli kontrol edilmeli ve kene sorununa karşı önerilen ilaçlar, bakım ürünleri kullanılmalıdır.